Dilahirkan di Kodiang, Kedah, pada tahun 1930, Ismail Zain menghadiri Maktab Perguruan Malaya, di Kirby, England. Antara tahun 1961 dan 1964, beliau menghadiri Kolej Seni Ravensbourne, diikuti oleh Sekolah Seni Halus Slade, Universiti London, dari tahun 1964 hingga 1966.

Beliau menjadi warganegara Malaysia pertama dilantik sebagai Pengarah Balai Seni Lukis Negara (1972-1975), kemudian dilantik sebagai Pengarah Kebudayaan di Kementerian Belia, Kebudayaan dan Sukan (1975-1982) dan Ketua Pengarah Perbadanan Kemajuan Filem Malaysia (FINAS) (1982-1985).

Allahyarham Ismail Zain merupakan seorang artis berbakat dan berwawasan yang terpesona dengan seni komputer dan manipulasi digital. Karya perintisnya dalam kolaj digital, dengan imej dan teks daripada pelbagai sumber, membuka lembaran baharu dalam seni web dan seni digital di Malaysia.

Ismail Zain merupakan seorang artis pascamoden yang mencipta karya seni ikonik seperti “7PM” dan “Pupus Siti Nurbayah”. Pameran solo bertajuk “Digital Collage” pada tahun 1988 merupakan paparan seni elektronik canggih beliau. Beliau juga menulis, “Seni dan Imejan” (1980) dan “Toward Utopian Paradigm” (1989). Beliau dianugerahkan Ahli Mangku Negara pada tahun 1973 dan Kesatria Mangku Negara pada 1975. Ismail Zain meninggal dunia pada Ogos 1991, pada usia 61 tahun. Pameran penghormatan bertajuk “Al-Kesah: Penghormatan kepada Ismail Zain”, anjuran Galeri Petronas pada 2016, bertujuan untuk menggalakkan “penerokaan idea baharu dan pemikiran kritis melalui penglibatan artistik”. Pada 2019, pameran bertajuk “Ismail Zain: (Mem)Bayang Maksud” telah dianjurkan oleh Fergana Art dengan kerjasama Yayasan Maybank dan Balai Seni Lukis Negara, yang mempamerkan 77 lukisan dan nukilan kolaj digitalnya.